Czy uzależnienie jest dziedziczne?

W rozważaniach o przyczynach uzależnienia kluczowe jest pytanie GENY czy ŚRODOWISKO? Czy istnieje gen alkoholizmu, narkomanii, który może być przekazywany w rodzinie?

Jest to pytanie, które intryguje wielu ludzi. Okazuje się, że odpowiedź na nie nie jest jednoznaczna. Pomimo tego że jak dotąd nie wyselekcjonowano konkretnego „genu alkoholizmu”, prawie pewnym jest, że dziedziczona jest skłonność do uzależnienia – co to oznacza? Z wielu badań wynika, że u osób adoptowanych, których biologiczni ojcowie byli od alkoholu uzależnieni, zagrożenie alkoholizmem może wzrastać nawet kilkukrotnie. Jest to prawdopodobnie związane z biochemią naszego mózgu. W znacznej części to specyficzne „laboratorium biochemiczne” jest przez nas dziedziczone, a zatem może być mniej lub bardziej podatne na uzależnienie.

Kolejne pytanie to „Czy środowisko, otoczenie społeczne, w którym dziecko się wychowuje może mieć wpływ na rozwój uzależnienia? Nie jest tajemnicą, że dziedziczy się nie tylko geny, ale również wzory zachowań prezentowane przez ludzi, w pobliżu których dziecko się wychowuje. Chodzi tutaj o sposoby zachowań rodziców, prezentowane przez nich rodzaje reakcji na kryzysy, trudności, problemy. Jeżeli rodzic wycofuje się, na przykład poprzez ucieczkę w alkohol, pracę czy hazard, może to być coś, co modeluje przyszłe reakcje dziecka w podobnych sytuacjach. Obecne i cenione w rodzinie wartości czy postawy (na przykład postawy względem alkoholu i jego picia) to elementy „dziedziczone społecznie”. Nie jest bez znaczenia, czy rodzice popijają piwo w ciągu dnia jak wodę mineralną czy też kupują i piją je od czasu do czasu wychodząc ze znajomymi na dyskotekę. W tym pierwszym przypadku młody człowiek wchodząc w towarzystwo osób pijących nawet nie zastanowi się przed kupnem trzeciego czy czwartego piwa w danym dniu – nie widzi w tym żadnego niebezpieczeństwa. Taka osoba ma już gotowy do naśladowania model picia niejako wyniesiony z domu.

A zatem i GENY I ŚRODOWISKO – Pochodzenie z rodziny, w której jedno z rodziców było uzależnione wyraźnie podwyższa ryzyko uzależnienia.