Konsekwencje funkcjonowania w niejednoznacznym systemie wartości rodziny z uzależnionym dorosłym

dda-wartosci

Na sposób funkcjonowania Dorosłych Dzieci Alkoholików może mieć wpływ jeszcze jedna cecha często charakteryzująca rodziny, w których dorosły rodzic jest uzależniony. Chodzi mianowicie o brak jednoznacznego systemu wartości. W domu rodzinnym oczywiście mógł on istnieć, problem polega na tym, że częściej był on słownie deklarowany niż potwierdzany poprzez konkretne zachowania dorosłych członków rodziny.

Nadużywanie alkoholu ma duży wpływ na życie w zgodzie z wartościami. Uzależniony rodzic mógł przecież wielokrotnie powtarzać, że „wszystko robi dla rodziny”, że „rodzina jest najważniejsza” i równocześnie będąc w alkoholowym ciągu – nie wracać na noc do domu, zrywać kontakt z bliskimi, ubliżać im, straszyć, nie dotrzymywać obietnic – czyli zachowywać się w sposób przeczący głośno wyznawanym wartościom. Który alkoholik zaprzeczy, że ważne są dla niego: bezpieczeństwo finansowe, rodzina, dzieci, przyjaźń, miłość, prawda, zaufanie? Niewielu jest takich, którzy powiedzą, że te sprawy nie mają dla nich żadnego znaczenia. A przecież w okresach intensywnego picia regularnie kłamali, tracili pracę, ranili najbliższych, odwracali się od przyjaciół, nie byli godni zaufania. Co więcej niespójność i brak jasności w obszarze cenionych w rodzinie zasad i norm może występować również po stronie rodzica nieuzależnionego. Tłumaczy on na przykład kłócącym się dzieciom, że przemoc i agresja jest zła, po czym nie potrafiąc kontrolować swojej złości, wyzywa bądź rzuca się na partnera, który właśnie wrócił do domu kompletnie pijany.

Takie doświadczenia w dzieciństwie mogą skutkować w życiu dorosłym skrajnymi postawami w stosunku do autorytetów. DDA często albo są nieufne w stosunku do autorytetów albo mają wobec nich nadmierne wymagania i oczekiwania. Nieufność może się przejawiać w braku zdolności do brania (wiedzy, pomysłów, pomocy) od innych ludzi, co w konsekwencji uniemożliwia rozwój. Skutkiem nieufności bywa również trudność w zniesieniu czyjejś kompetencji, silne tendencje rywalizacyjne bądź niezdolność do bycia podległym (np. w strukturze pracowniczej). Osoby, które negują autorytety często mają nadmierną potrzebę walki o swoje miejsce.

Inną postawą może być „uwielbienie” dla autorytetu, ale pod warunkiem, że spełnia on konkretne warunki i jego obraz jest idealny. W takich sytuacjach DDA podziwia osoby, które wybiera na autorytet, ale tylko do momentu, kiedy nie pojawia się jakaś drobna rysa na wykreowanym obrazie. Osoba będąca autorytetem może stracić w wyobrażeniu DDA prawo do popełniania błędów. Niektórym DDA trudno jest się pogodzić z faktem, że nie ma ludzi doskonałych i że to nie oznacza przecież, że mimo to nie można od nich czerpać i uczyć się wielu wartościowych rzeczy.

Kolejna reakcja na brak jasnego systemu wartości to kompulsywne poszukiwanie jakiegokolwiek systemu wartości. W dorosłym życiu może się to przejawiać w swoistym neofityzmie bądź radykalizmie moralnym. Na drugim krańcu jest odrzucenie wszelkich wartości i norm bądź są one płynne, na bieżąco dostosowywane do konkretnych zachowań. To pragnienie i wynikające z niego działanie jest tutaj pierwsze, a „filozofia” je uzasadniająca powstaje dopiero w odpowiedzi na nie.

PSYCHOTERAPIA DDA

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.