Uzależnienie od zakupów

Obok osób zgłaszających się do psychologa po pomoc w związku z takimi uzależnieniami jak: uzależnienie od hazardu, Internetu czy seksu, coraz częściej przychodzą osoby uzależnione od zakupów. Po czym poznać, że ktoś się uzależnił od zakupów? Oto kilka objawów, które powinny zwrócić naszą uwagę i stać się silnym sygnałem ostrzegawczym:

• u osoby pojawia się silny, trudny do odparcia impuls do kupowania rzeczy, a na dalszym etapie również zadłużania się i zaciągania kredytów, aby upragnioną rzecz zdobyć. Osoby uzależnione często mówią, że to niemal poczucie przymusu,
• coraz częściej zdarza się utrata kontroli podczas dokonywania zakupów – jak ją rozpoznać? W bardzo prosty sposób. Należy sobie zadać kilka pytań i szczerze na nie odpowiedzieć: Czy kupiliśmy coś znaczenie droższego niż początkowo zakładaliśmy? Czy kupiliśmy znacznie więcej niż wcześniej zakładaliśmy bądź niż jest nam potrzebne? Czy aby kupić dany przedmiot zadłużyliśmy się, ponieważ realnie nie mieliśmy wystarczających środków, aby go nabyć? Czy zdarzało się, że obiecywaliśmy sobie i innym, że już nie będziemy tyle kupować, zadłużać się, aby kupować, a mimo takich „przyrzeczeń” robiliśmy to ponownie?
• tematowi robienia zakupów zaczynają towarzyszyć intensywne czasem skrajne emocje – poczucie przygnębienia, pustki, irytacji, złości, niepokoju – szczególnie w sytuacji, kiedy osoba nie może robić zakupów (z różnych przyczyn – najczęściej z powodu braku środków, wyczerpania limitu na karcie kredytowej, odmowy przy próbie zaciągnięcia pożyczki u znajomych…),
•  osoba, która jest uzależniona od zakupów, bądź jest na prostej drodze do uzależnienia zaczyna zawężać swoje zainteresowania i sposoby spędzania czasu wolnego do planowania zakupów, fantazjowania o nich, polowania na okazje, przeglądania ofert sklepów, kupowania (w Internecie, centrach handlowych, „ciucholandach”), no i oczywiście pozbywania się nieprzyjemnych konsekwencji nadmiarowego kupowania (ukrywa zakupione przedmioty, myśli o tym jak zataić kolejny debet czy pożyczkę),
• Jeśli kupowanie – w takim zakresie, w jakim ono występuje – wyrządza widoczne szkody tej osobie, jej rodzinie, bliskim, a ona nadal robi zakupy, to jest to kolejny wyraźny sygnał, że bez profesjonalnej pomocy może być bardzo trudno zatrzymać mechanizm uzależnienia.

Co można kupować nadmiernie? W zasadzie wszystko. Najczęściej jednak trafiają do mnie osoby, które:

• kupują zbyt duże ilości ubrań, kosmetyków, butów, biżuterii,
• żywności,
• prezentów dla rodziny, znajomych, przyjaciół,
• gadżetów elektronicznych (telefony, komputery i inne),
• sprzętu sportowego.

Marta Fajfer